Op wandeling met de jongste kleindochter vorderen we langzaam. Onder de vele herfstbladeren ontdekt ze voortdurend  bijzondere blaadjes en kleuren: een bruingeel eikenblaadje met een groen gebleven lob, een knalrood blaadje met oranje spikkels, een geel perkament-dun exemplaar waar doorheen ze een piepklein oranje blaadje ziet, enz.

Zij laat ons -ook letterlijk- stilstaan bij datgene waaraan wij achteloos voorbij gaan. Zij geeft aandacht en daardoor bestaansrecht aan het ongeziene en roept ons verlangen wakker naar die verloren verwondering.

Aan de vier zaligsprekingen die we zonet in het Evangelie volgens Lucas hebben gehoord, en die we ook gedeeltelijk bij Mattheüs terugvinden, zouden we nog een aantal andere kunnen toevoegen die elders in de evangeliën staan vermeld: “Gelukkig hij die aan mij geen aanstoot neemt”; “Gelukkig uw ogen omdat ze zien”; “Gelukkig uw oren omdat ze horen”; “Gelukkig de schoot die u gedragen heeft”; “Gelukkig die het Woord van God beluisteren”; “Gelukkig wie zijn maaltijd zal houden in het Rijk Gods”, en “Zalig zij die niet gezien hebben en toch tot geloof zijn gekomen”. Aan deze lijst kunnen we nog een dozijn zaligsprekingen toevoegen die zijn opgenomen in de verschillende brieven in het Nieuwe Testament. In het totaal beschikken we zo over een kleine dertig zaligsprekingen. Wat een goed nieuws!

Toekomst voor de synodale weg ?

Hoe moet het verder met de kerkgemeenschap? We voelen meer dan ooit dat we voor een scheiding der wegen staan. De breuk met de nieuwe, jongere generaties is compleet. Dat roept allerlei vragen op. Is het wijs vast te houden, ondanks alles, aan de traditie of kunnen we beter radicaal nieuwe wegen uitproberen? De adventstijd daagt uit tot grondige reflectie. Hoe kunnen we ons instellen op de toekomst? Op wat komende is. Maar wat is komende?

Bénédicte Lemmelijn behaalde aan de KU Leuven (België) een Licentie in de Godsdienstwetenschappen (1991, en STB), evenals een Licentie in de Godgeleerdheid (1993, STL). In 1997 promoveerde zij aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven tot Doctor in de Godgeleerdheid (PhD en STD) op een proefschrift over de tekst- en redactiekritiek van het zogenaamde 'Plagenverhaal' in Exodus 7,14–11,10 (promotor Prof. Dr. Marc Vervenne). Sedert 1993 is zij, eerst als aspirant en later als postdoctoraal onderzoeker van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek –Vlaanderen (FWO-V), verbonden aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven. In 2003 is zij er benoemd als professor Oude Testament.

“Want het zal dan een tijd van nood zijn, zoals er eerder nog geen is geweest sinds er volken zijn. Velen van hen die slapen in het stof zullen ontwaken, sommigen om eeuwig te leven, anderen om de smaad van een eeuwige schande te ondervinden.” Na lezing van deze woorden daarnet heeft de lector besloten met “Woord van de Heer” en hebben de kerkgangers geantwoord met “Wij danken God”. Ooit zal iemand me eens moeten uitleggen hoe we God kunnen danken na zulke apocalyptische verzen. In het Evangelie doet Jezus er evenwel nog een schepje bovenop: “Maar na die verschrikkingen in die dagen zal de zon verduisteren en de maan zal geen licht meer geven; de sterren zullen van de hemel vallen en de hemelse heerscharen zullen in verwarring geraken.” En opnieuw heeft iedereen, nadat gezegd werd “Woord van de Heer”, geantwoord als één man en met animo “Wij danken God”.

De beker van Jezus drinken.

Twee broers, Jacobus en Johannes, de zonen van de donder, komen naar Jezus. Ze zijn zeer ambitieus en vragen om een plaats in het Koninkrijk dat Jezus aan het stichten is. We kunnen geneigd zijn om die ambitie te veroordelen. In christelijke kringen zou ambitie niet mogen bestaan, denken we vaak. Wat we nodig hebben is dienst, zeggen we. Maar is ambitie voor het Koninkrijk der Hemelen niet datgene waar het ons in onze tijd soms aan ontbreekt? Hebben we niet te snel genoegen genomen met een burgerlijk christendom?

Op een avond, tijdens een gezellig samenzijn, besloten drie vrienden gelijkaardige levenservaringen te delen. De eerste was een tiental dagen op Antarctica geweest, een woestijn van ijs, een zee van schots en schoonheid, zoals hij het uitdrukte. Een verblindende witheid, zo ging hij tevreden verder. De tweede was geraakt door een verblijf in een zandwoestijn de week voordien. Een kleine windstoot volstond om zijn voetstappen uit te wissen. Kilometers lang niets dan zandkorrels, duinen die leken te bewegen als golven, dat alles badend in een persoonlijk gevoel van innerlijke vrede. De derde was net terug van een wandeltocht door een woestijn van stenen en stof. Hier en daar stond een boom, die in de meeste gevallen levenloos leek. Hij had op zijn kompas gelopen. Al vertellende ontdekten de drie vrienden dat hun woestijnen een gemeenschappelijke karaktertrek hadden: geen van hen had een volledig uitgestippelde weg gevolgd. Ze haalden herinneringen op aan uitgestrekte vlaktes van zand, stenen of ijs, maar niet aan wandelpaden of wegjes. En is dat overigens geen kenmerk van vele woestijnen?

Ben je ooit al eens zo diep onder de indruk geraakt van iemands levenswijze, dat je eigen leven een andere wending kreeg?  Weet je nog de vreugde én de ongerustheid die deze verandering met zich meebracht?   Herken je deze ervaring ? 

Die eerste lezing is van de hand van de heer Baruch. U hebt waarschijnlijk nog nooit van deze mens gehoord. Hij schrijft ergens in de tweede eeuw vC. Het is de tijd dat de Griekse cultuur overheersend geworden is in heel het Middellandse zeegebied. Met haar nieuwe ideeën en gebruiken dreigt zij de joodse traditie onder de voet te lopen. De tekst van de heer Baruch wil tegengas geven. En geef toe: het is een optimistische tekst.

Het is een traditie geworden het liturgisch jaar af te sluiten met het feest van Christus Koning. Een waardige afsluiter, zo lijkt het. Toch roept het feest dubbele gevoelens op. Velen onder ons herinneren zich de tijd dat het feest nog werd gevierd, en plein public, ondersteund door tal van christelijke organisaties. Met optochten, militaire escortes, vlaggen, tromgeroffel en trompetgeschal. De aanwezigheid van het christelijk geloof was een vast maatschappelijk gegeven. Het was niet alleen uitdrukking van geloof. Het was ook een publiek statement. Wellicht vooral dat laatste.

De genezing door Jezus van de blinde Bartimeüs, ook wel de bedelaar van Jericho genoemd, wordt op een knappe manier verteld. Je ziet het zo voor je ogen gebeuren. En je hoeft zeker geen bijbel-deskundige te zijn om dat kleurrijke verhaal van de evangelist Marcus te begrijpen. Immers, de blinde Bartimeüs kan elk van ons zijn. Laten we dat eens van nabij bekijken.

"Wie onder u groot wil worden, moet dienaar van u zijn, en wie onder u de eerste wil zijn, moet slaaf van allen wezen".

Beste zusters en broeders,

Ik heb goed nieuws en slecht nieuws. Het goede nieuws is dat we voor de liturgie vandaag de kortere versie van de lezingen hebben gebruikt.  En het slechte nieuws is dat mijn preek vandaag een lange versie zal zijn. Maak je geen zorgen! Ik zal je alleen de samenvatting vertellen. De lezingen van vandag spreken over dienstbaarheid.  De eerste twee lezingen van vandaag uit Jesaja en Hebreeen, herinneren ons eraan, dat de persoon die wij volgen, Jezus, niet zomaar "God" is, en totaal anders dan wij, maar integendeel, iemand ook zoals wij. Deze "God" kwam om met ons te wandelen en toonde ons hoe wij elkaar moeten behandelen. En Hij is het die ons vandaag onderwijst en ons vraagt dienaar van allen te zijn.